مصرف‌کنندگان لوازم خانگی و موبایل می‌توانند به وسیله شناسه رهگیری، سریال و برند گارانتی مندرج بر کالا از سامانه جامع گارانتی استعلام دریافت کنند.
به نقل از رسانه جو، «شناسه کالا» و «شناسه رهگیری»، زبان مشترک تشریح کالا در فرآیند تجاری کشور بالاخص بین سامانه‌های الکترونیکی از قبیل «سامانه جامع تجارت ایران»، «ثبتارش»، «پنجره واحد تجارت فرامرزی»، «بارنامه برخط»، «سامانه جامع انبارها» و «تدارکات الکترونیکی دولت» است.
علاوه بر مزایای نظارتی که شناسه کالا و شناسه رهگیری برای نهاد‌های نظارتی و همچنین سیاست‌گذاری مهیا می‌کند. استفاده از این ابزار می‌تواند در فرآیند مقابله با احتکار و قاچاق کالا بسیار سودمند واقع شود. در حال حاضر شناسه کالا و شناسه رهگیری مندرج بر روی لوازم خانگی قابلیتی همانند کد IMEI تلفن همراه را برای مصرف‌کنندگان ایجاد کرده است. بدین‌گونه که مصرف‌کننده می‌تواند به وسیله شناسه کالا از اصالت و نام محصول خریداری شده اطمینان حاصل کرده و به وسیله کد رهگیری نیز از سامانه جامع گارانتی اطلاعات مربوط به گارانتی محصول خریداری شده را بدست بیاورد.
3 روش استعلام اصالت گارانتی کالاهای خریداری شده
تمامی خریداران کالا‌هایی مانند لوازم خانگی و موبایل می‌توانند با مراجعه به سامانه جامع گارانتی از«مدل، برند، مرجع سازنده، شرکت گارانتی کننده، نحوه فعالسازی گارانتی، شرح کالا، تاریخ شروع گارانتی، تاریخ اعتبار گارانتی، مدت گارانتی و شناسه کالا» محصول خریداری شده، اطلاع بدست بیاورند.
استعلام اصالت و گارانتی کالا برای کالاهای مشمول از به وسیله شناسه رهگیری، برند و سریال مندرج بر دستگاه امکانپذیر است. برای این منظور مصرف‌کننده می‌تواند این شناسه را از روی جعبه (بسته بندی)، بدنه یا کارت گارانتی را یادداشت و از طرق زیر استعلام بکند:
1- از طریق درگاه وب سامانه جامع گارانتی به آدرس www.Irangs.ir (استعلام با شناسه رهگیری و سریال کالا)
2- از طریق اپلیکیشن سامانه جامع تجارت (استعلام با شناسه رهگیری)
3- با شماره گیری کد دستوری #7777*4* و انتخاب گزینه سامانه جامع گارانتی (استعلام با شناسه رهگیری)
کارکرد 3 نوع شناسه مندرج بر کالا‌ها چیست؟
شناسه کالا: شناسه ای 13 رقمی است که به ازای هر مدل کالا تعریف شده و با استعلام آن در سامانه جامع تجارت (www.ntsw.ir) می‌توان مشخصات توصیفی آن کالا را نظیر کشور سازنده، تولیدی یا وارداتی بودن آن، مدل، برند و غیره را مشاهده نمود و با اصل کالا مطابقت داد.
شناسه رهگیری: شناسه‌ای 13 رقمی به منظور منحصربه‌فرد نمودن هر واحد کالاست که به کلیه کالاهای دارای بسته‌بندی با ابعاد مشخص اختصاص می‌یابد. اخذ و نصب شناسه رهگیری بر روی بسته بندی، بدنه کالا و کارت گارانتی آن در گروه لوازم خانگی و برقی تاکنون برای یخچال، یخچال فریزر، فریزر، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، مایکروویو، کولر گازی و اسپلیت، جاروبرقی، تلویزیون و تلفن همراه و تبلت الزامی شده است. لازم به ذکر است که در گروه تلفن همراه و تبلت، شناسه رهگیری در واقع همان IMEI دستگاه است.
سریال کالا: شناسه‌ای برای منحصربه‌فرد نمودن هر قلم کالاست که در واحدهای تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد و ساختار آن متناسب با سیاست‌های درون سازمانی هر واحد تولیدی است. از همین بابت ممکن است این سریال در بین کالاهای مختلف و تولیدکنندگان متفاوت یکتا نباشد.
شناسه رهگیری کلید مبارزه با قاچاق کالا
به گزاش تسنیم، منظور از شناسه کالا و رهگیری یک کد قابل خوانش در قالب اعداد است که به همراه خطوطی موازی در بالای آن، بر روی محصولات چاپ‌شده است و به شناسایی آن‌ها کمک می‌کند. در حقیقت، این بارکدها به مشاغل و سازمان‌ها کمک می‌کنند تا محصولات، قیمت‌ها، میزان موجودی و غیره را برای مدیریت متمرکز، در سیستم‌های رایانه‌ای ردیابی کنند و بهره‌وری و کارایی خود را افزایش دهند.
لازم به ذکر است بر اساس آیین‌نامه اجرایی شناسه‌های کالا و رهگیری کالا موضوع ماده (13) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اخذ این شناسنه برای کالاهای؛ یخچال، یخچال فریزر، فریزر، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، مایکروویو، کولر گازی و اسپلیت، جاروبرقی، تلویزیون، اجباری شده است.
به گفته تولیدکنندگان و مسئولان وزارت صمت یکی از راهکار‌هایی که می‌تواند تا حد زیادی جلوی قاچاق کالا را بگیرد اجرای طرح شناسه رهگیری است، چراکه شناسه کالا یک شناسه کلی برای محصولات است، اما شناسه رهگیری، بارکدی است که مشخص می‌کند کالا در کدام کارخانه، چه روز و ساعتی و چگونه تولید شده است. درباره کالاهای وارداتی نیز کد رهگیری مبدأ آن را مشخص می‌کند و می‌تواند تا حد زیادی از ورود کالاهای قاچاق جلوگیری کند.
پیش از این اکبر پازوکی رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی اذعان داشته بود که اجرای طرح شناسه رهگیری می‌تواند از سودجویی و گران فروشی جلوگیری کرده و همچنین اطمینان از اصالت کالا را برای مصرف‌کننده به ارمغان می‌آورد.
سامانه شناسه کالا و کد رهگیری، به استناد آیین نامه اجرایی تبصره 3 ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ایجاد شده است و به اعتقاد فعالان اقتصادی در صورتی که بتواند به درستی نقش خود را در تجارت ایران اجرا کند، می تواند نقش بسزایی در شفاف سازی اسناد تجاری، تسهیل تجارت و مبارزه با قاچاق کالا داشته باشد.
